همه چیز درباره جاذب نفتی و کاربردهای آن
وسعت آلودگیهای نفتی در دریاها و دریاچهها یکی از مهمترین نگرانیهای فعالان محیط زیست است که تولید کنندگان را به سمت تولید محصولاتی بی نظیر و منحصربهفرد سوق داده است. یکی از این موارد محصولات جاذب نفتی است که در انواع مختلف و با ویژگیهای متمایز از طریق مجموعه سبز سورا تولید و عرضه میشود.
جاذب نفتی چیست؟
جاذبهای نفتی محصولاتی هستند که عمدتا در صنایع مرتبط برای پاکسازی نشت یا حذف نفت از آب مورد استفاده قرار میگیرند و به همین دلیل آنها جزء اصلی و جداییناپذیری از کیتهای نشت محسوب میشوند.
جاذبهای نفتی میتوانند به اشکال مختلف و روشهای کاربردی مختلف وجود داشته باشند؛ اما به طور معمول سفید رنگ هستند و به شکل تشکهای جاذب نفت، جوراب، بوم جاذب نفتی، بالشت، پد و غیره به فروش میرسند.
اغلب جاذبهای نشت نفت دارای خواص اولئوفیل و آبگریز خاصی هستند. یعنی نفت را جذب میکنند و آب را دفع میکنند؛ همچنین برای جذب هیدروکربنها مانند بنزین نیز استفاده میشوند؛ به همین دلیل استفاده از آنها در مکانهایی که مایعات نفتی را ذخیره و نگهداری میکنند؛ مانند مراکز تعویض روغن خودرو، حیاط قایقها یا تفرجگاهها ضروری است.
با استفاده از جاذب نفتی میتوانید به راحتی با نشت نفت مقابله کنید و از خطرات ایمنی بالقوه هنگام نشت، چکه، اسپری یا ریختن نفت جلوگیری کنید.
همین حالا سفارشت رو ثبت کن
ترکیبات جاذبهای نفتی چیست؟
در این بخش قرار است ترکیبات موجود د راین محصولات را بررسی کنیم تا شما نیز بدانید که چنین قابلیتهایی از چه موادی نشات میگیرد.
برخی از ترکیبات مهم مواد جاذب عبارتند از:
پلی پروپیلن (PP)
این یک پلیمر مصنوعی است که خاصیت جذب روغن خوبی دارد.
الیاف طبیعی
این الیاف با چیزهایی مانند خمیر چوب، پنبه یا الیاف کتان ساخته میشوند.
الیاف مصنوعی
این الیاف با چیزهایی مانند خمیر چوب، پنبه یا الیاف کتان ساخته میشوند.
با توجه به ترکیبات نامبرده شده ویژگیهایی همچون جذب نفت در این محصولات کاملا طبیعی است.
قبل از خرید با یک متخصص مشورت کن
معرفی اشکال مختلف محصولات جاذب نفتی
همانطور که گفتیم این محصول در اشکال مختلفی همچون پودر، پد، تشک و غیره عرضه میشود. در ادامه برخی از این موارد را بررسی میکنیم.
یک محصول دانش بنیان و دوستدار محیط زیست است که مورد تایید اتحادیه اروپا، آمریکا و کانادا است و از آن در کشورهای حوزه اوراسیا استفاده میشود.
پودرهای جاذب آلایندگیهای نفتی یک ماده بسیار قوی برای جذب آب، نفت و ضایعات آلی مانند بنزین، سوخت دیزل و هیدروکربنهای کلردار است.
این محصول از یک یا چند لایه از مواد پلی پروپیلن ساخته شده است.
تشکهای جاذب نفتی را میتوان به صورت رول خریداری کرد یا متناسب با نیاز خود در ابعاد کوچکتر خریداری کرد. این محصول بر خلاف حولههای کاغذی، حل نمیشوند و مقاومت زیادی در برابر پارگی و سایش دارند.
پدهای جاذب نفتی به طور گسترده برای جلوگیری از نشت نفت استفاده میشود و معمولاً روی مایعات نفتی قرار میگیرند. استفاده از پدهای جذب روغن بسیار آسان است و بر خلاف جاذبهای گرانول گرد و غبار از خود باقی نمیگذارد.
چه با یک نشت کوچک یا یک پاکسازی بزرگ سروکار داشته باشید، پدهای جاذب روغن میتوانند به کنترل حجم زیادی نفت کمک میکنند.
جاذب نفتی گرانولی شبیه ماسه درشت است و اغلب از ترکیبات بازیافتی یا طبیعی و زیست تخریب پذیر ساخته میشوند.
دستهبندی انواع مواد و محصولات جاذب نفتی
جاذبها از نظر جنس، به چهار گروه جاذبهای طبیعی، جاذبهای طبیعی فرآوری شده، جاذبهای معدنی و جاذبهای سنتزی، دستهبندی میشوند. در ادامه هر یک از این گروهها را به تفکیک بررسی خواهیم کرد.
جاذبهای طبیعی
جاذبهای طبیعی شامل مواد آلی و معدنی هستند. از جاذبهای آلی میتوان کاه، چوب ذرت، پوستهی بادام زمینی، فیبر چوب و تورب ساخته شده از خزهی پوسیده را نام برد. مواد طبیعی، نسبتاً ارزان و به فراوانی در دسترس هستند و از شدت جذب قابل قبولی برخوردارند. چوب و ترکیبات لیگنوسلولزی، قابلیت زیادی در جذب آلودگیهای نفتی دارند. به علت جذب فیزیکی بالا، استفاده از این مواد برای جلوگیری از گسترش سریع آلودگی موثر خواهد بود. ارزان و در دسترس بودن، تجدیدپذیر بودن و متناسب بودن این جاذبها با محیط زیست، باعث میشود که تمایل بیشتری به سمت جاذبهای زیستی و طبیعی وجود داشته باشد. در بین پسماندهای کشاورزی، «باگاس نیشکر»، از جمله پرکاربردترین است. استفاده از مواد آلی طبیعی نظیر کاه، چوب ذرت، پوست برنج، پرها، خردههای چوب و پشم، بنا به دلایلی مانند زیست تخریب پذیری، تجدیدپذیری، هزینه پایین و اثر کمتر بر محیط زیست دریایی رواج دارد؛ البته موارد یاد شده معایبی نیز دارند که عبارتند از:
ارزان و در دسترس بودن، تجدیدپذیر بودن و متناسب بودن این جاذبها با محیط زیست، باعث میشود که تمایل بیشتری به سمت جاذبهای زیستی و طبیعی وجود داشته باشد. در بین پسماندهای کشاورزی، «باگاس نیشکر»، از جمله پرکاربردترین است.
استفاده از مواد آلی طبیعی نظیر کاه، چوب ذرت، پوست برنج، پرها، خردههای چوب و پشم، بنا به دلایلی مانند زیست تخریب پذیری، تجدیدپذیری، هزینه پایین و اثر کمتر بر محیط زیست دریایی رواج دارد؛ البته موارد یاد شده معایبی نیز دارند که عبارتند از:
احتمال آتش گیری در حین ذخیره
جذب حشرات به محصولاتی مانند چوب که به عنوان جاذب استفاده میشوند
ایجاد گرد و غبار و پراکندگی مواد بدون بسته بندی
راندمان جذب کمتری نسبت به جاذبهایی از جنس پلی پروپیلن
جاذبهای طبیعی فرآوری شده
جاذبهای طبیعی، نسبتاً ارزان و در دسترس هستند و شدت جذب قابل قبولی دارند. بسیاری از جاذبهای طبیعی عملآوری می شوند. این عملآوری، باعث افزایش کارایی برای جذب نفت میشود؛ اما قیمت جاذب را نیز افزایش میدهد. یکی از روشها، استیله کردن گروه هیدروکسیل آزاد موجود در جاذبهای مختلف مانند کاه، وکلش برنج و باگاس به وسیله انیدرید استیک است. با افزایش دما و میزان کاتالیست مورد استفاده ظرفیت جذب و قدرت جذب بالا خواهد رفت و از مزایای آن میتوان به قیمت پایین و ظرفیت جذب بالا و جذب آسان اشاره کرد. به دلیل این که کاه استیله شده به طور مشخص دارای خاصیت آبگریزی است و جذب آب پایینی دارد. بازیابی نفت از کاه، برای چندین مرتبه امکانپذیر است؛ در نتیجه استیله کردن کاه برنج و دیگر موادی که قابلیت زیست تخریب پذیری دارند مانند باگاس و ضایعات چوب، یکی از روشهای مناسب و اقتصادی برای حذف آلودگیهای نفتی موجود در آب است.
جاذبهای معدنی
در ادامه چند مورد از رایج ترین جاذب های معدنی را بررسی می کنیم.
آئروژل
این مواد، اکسید فلزات جامد هستند که حالت اسفنجی باز دارند. این ساختار، به آنها اجازه نفوذ ترکیبات مختلف به ساختار جامد را میدهد. اولین بار سیلیکا آئروژل توسط محلول غلیظ سیلیکات سدیم و پتاسیم به دست آمد. پیشرفتهای چشمگیری در تهیهی آئروژلها به وجود آمده است؛ به عنوان مثال استفاده از آلکوکسید، باعث حذف مرحله شستشو و مراحل تعویض حلال و در نتیجه موجب شتاب دادن به واکنش میشود. به رغم ویژگیهای سیلیکا آئروژل، باید به برخی دشواریها، قبل از تجاری شدن آنها توجه کرد. یکی از این مشکلات و موانع همراه با آنها، خراب شدن ساختار آنها به دلیل جذب آب است؛ به دلیل این که دی اکسید کربن از لحاظ اقتصادی باصرفهتر، ایمنتر و دارای قابلیت آتش گیری و انفجار و از لحاظ شیمیایی، خنثی و دارای دمای بحرانی پایینی است.
زئولیت
در چند دهه گذشته اغلب تحقیقات روی سیلیکا بر خاصیت آبگریزی متمرکز شده است. زئولیتها به عنوان جایگزین به منظور جذب آلودگیهای نفتی کاربرد دارند. زئولیتها از نظر گرمایی، بسیار پایدار هستند و مانند دیگر ترکیبات آلومینوسیلیکات دارای منافذ مشخصی در حدود nm9/0- 2/0 هستند که مربوط به سطح ویژه آنها است. ژئولیتهای آبگریز، نسبت به کربن فعال از مزیتهای زیر برخوردارند: 1- نیازمند تجهیزات ایمنی کمتر هستند، بهدلیل آن که آتشگیر نیستند. 2- جذب رطوبت کمتری نسبت به کربن فعال دارند. کربن فعال، در حدود 70 درصد جذب رطوبت دارد و زئولیت، از حدود 50 درصد جذب رطوبت دارد. 3-یکی از معایب زئولیتهای آبگریز، ظرفیت جذب کمتر آنها نسبت به کربن فعال است. اصلاح سطحی زئولیتها به وسیلهی حذف آلومین صورت میگیرد. از خاکستر آتشفشانی نیز میتوان به عنوان تصفیهی آبهای فاضلاب و آبهای آلوده به مواد نفتی استفاده کرد.
خاکهای معدنی
خاکهای معدنی از ذرات کوچک کریستالی دارای ورقهای چهار وجهی سیلیکا تشکیل شدهاند. یونهای سیلیکون که به صورت چهار وجهی با اتمهای اکسیژن پیوند تشکیل دادهاند و ورقهای هشت وجهی یونهای آلومینیوم و منیزیم، به صورت هشت وجهی، با شش مولکول اکسیژن و هیدروکسیل پیوند دارند. خاکهای معدنی، با جایگزینی یونهای سیلیکون، به جای یونهای آلومینیوم در شبکه چهار وجهی و جایگزینی به وسیله یونهای منیزیم و دیگر کاتیونهایی که از لحاظ اندازه برابر هستند، در لایه هشت وجهی، به بار خنثی میرسند. از این راه به دلیل خنثی بودن سطحی این مواد یونهای سدیم و پتاسیم و کلسیم، به عنوان کاتیونهای جایگزین، میتوانند به سطح این مواد معدنی جذب شوند. این کاتیونها قابل تعویض با کاتیونهای دیگر موجود در خاکهای معدنی، مثل مواد معدنی و کاتیونهای فلزی هستند.
پرلیت
از دیگر مواد معدنی، میتوان به کاربرد گرافیت ورقهای و پرلیت و کربن فعال در حذف آلودگیهای نفتی اشاره کرد. پرلیت، یکی از جاذبهای صنعتی است که به فراوانی در معادن یافت میشود. از خصوصیات بارز پرلیت، میتوان دانسیتهی کم (kg/m340- 200) (فضای تخلخل زیاد بیش از 90 درصد)، ساختار لایه لایهای آن، پخش شدن سریع پرلیت روی نفت، نفوذپذیری بالا و جمعآوری آسان آن را مورد توجه قرار داد. پرلیت، بلافاصله بعد از جذب نفت به صورت لخته روی سطح آب، شناور میماند که جمعآوری آن از روی سطح آب، به آسانی امکانپذیر میشود. فرایند جذب لکه نفتی توسط پرلیت، از نوع جذب سطحی است که به شدت بستگی به نوع ماده جاذب، سطح تماس، ساختار آن، مقدار و ترکیب ماده آلی دارد. در فرایند جذب سطحی، جذب عمدتاً از نوع جذب فیزیکی است. خاصیت آبگریزی پرلیت، باعث برتری این جاذب برای کاربرد آن در محیطهای آبی میشود.
کربن فعال
کربن فعال، به طور گسترده برای جذب ترکیبات آلی و مخصوصاً برای جداسازی ترکیبات فرار آلی مورد استفاده قرار میگیرد. از مزایای کربن فعال، میتوان به قابل دسترس بودن و تهیه آن از بسیاری از کارخانهها و قدرت جذب نسبتاً بالای آن اشاره کرد. با توجه به مزایای کربن فعال، از معایب این جاذب، میتوان خطر آتشگیری، بسته شدن منافذ به دلیل پلیمریزاسیون کاتالیستها به وسیله خاکسترهای موجود روی سطح کربن فعال را مورد توجه قرار داد؛ ولی با استفاده از ترکیب دو ماده خاکهای آلی و کربن فعال، ظرفیت جذب نفت را بالا میبرند؛ بنابراین مخلوط کربن فعال و دیگر مواد متخلخل؛ مانند سیلیکا آئروژل، زئولیت و ژئوپلیمرها میتوانند به عنوان جاذب آلودگی نفتی مورد استفاده قرار بگیرند؛ همچنین این مواد از قدرت جذب نفت نیز برخوردار هستند.
جاذبهای سنتزی
پلی پروپیلن و پلی یورتان، متداولترین مواد سنتزی آلی در حذف آلودگیهای نفتی به شمار میروند. دلیل این پدیده، خاصیت نفت دوستی و آبگریزی آنها و همین طور وزن سبک این ترکیبات است. فرم شبکهای باز پلی یورتان، این فومها را قادر میسازد تا چند برابر وزنشان نفت را از محلول آب و نفت جذب کنند، که این موضوع مستلزم اصلاحات سطحی است که باید در روی شبکه فوم پلی یورتان انجام شود. پلی پروپیلن، یک جاذب سنتزی با راندمان بالاست و نسبت به جاذبهای معدنی، ضایعات کمتری را ایجاد میکند. مزیت دیگر پلی پروپیلن، قیمت بالای آن، عدم زیست تخریب پذیری و سطح بالاتر آموزش مورد نیاز برای کارکنان در خصوص کاربرد آن، برای حذف لکه نفتی است. مواد جاذب، ممکن است با ترکیبات آبگریز و نفت دوست، به منظور بهبود عملکرد جاذبها عمل آوری شوند. ترکیبات نفت دوست، تمایل به جذب نفت دارند؛ در حالی که ترکیبات آبگریز، آب را دفع میکنند. این نوع عمل آوریها، از آن جا که به شناوری جاذبها بر روی آب نیز کمک میکنند، مفید محسوب میشوند. از دیگر مواد سنتزی که در سالهای اخیر در حذف لکههای نفتی مورد توجه قرار گرفته است، ضایعات لاستیک و آمیزههای لاستیکی است که با توجه به خاصیت ذاتی، پودر لاستیک در جذب هیدروکربنهای مایع و گاز استفاده از ترکیبات لاستیکی در جذب لکههای نفتی میتواند یکی از راه حلهای یکی از راه حلهای مناسب و یکی از ارزانترین روشهای بازیافت این ماده در صنعت باشد.