طبق مطالعات انجام شده گفته میشود، اثرات زیانبار حاصل از آلودگی های نفتی به خاطر نبود متخصص در سازماندهی حوادث غیرمنتظره نفتی میباشد.
طرحهای مقابله با آلودگی نفتی به مرور زمان توسعه یافتند. با توجه به این مسئله که آلودگی های نفتی از نظر بزرگی و اهمیت محل وقوع درجه بندی دارند برای هر سطح نیاز به پاکسازی و برنامهای خاص میباشد.
نفت انواع مختلفی دارد و هر شکلی از نفت و محصولات مربوط به آن ویژگی های خاص خود را دارد. این ویژگی ها بر رفتار آلودگی ها و لکه های نفتی و اثرات محیط زیستی آن تاثیر میگذارد. در ادامه به بررسی روش های طبیعی پاکسازی آلودگی های نفتی میپردازیم.
تجهیزات محدود کننده و کاهش دهنده نشت نفت
مجموعه سبز سورا سالهاست که با هدف خدمت به محیط زیست با استفاده از پیشرفتهترین تجهیزات و بهترین تکنولوژیهای روز انواع محصولات نوین همچون جاذب های نفتی را تولید و عرضه میکند.
بوم جاذب نفتی
بوم های جاذب نفتی عموما در مناطق تصادفات نفتی استفاده میشود. بوم ها باعث جلوگیری و محدودیت پخش آلودگی های نفتی در بخش های حساس دریایی که از لحاظ بیولوژیکی مهم اند، کاربرد دارد.
بوم جاذب نفتی ساختارشان به گونه ای است که با قرارگیری در سطح دریا، شناور میماند. این جاذب با کمک جذب کننده های خاص قادر به جداسازی نفت و سایر آلاینده ها از آب میباشد.
پد جاذب نفتی
پد جاذب نفتی دارای خاصیت نفت دوستی و آبگریزی است و در نتیجه به راحتی نفت را از آب جدا میکند. ساختار این جاذب از یک لایه الیاف رشد یافته و ریز است. این جاذب ها بعد از اشباع کامل روی سطح آب شناور میمانند. این پد های جاذب مواد شیمیایی انواع مختلف و کاربد های گوناگونی دارند که در سایر مقالات به آن پرداختهایم.
بالشتک جاذب مواد نفتی
بالشتک ها حاوی الیاف ویژهای هستند که در سایز های مختلف تولید میشوند.این جاذب با جذب آلودگی های هیدروکربنی مانع گسترش آن میگردد. بالشتک ها به روش های طبیعی پاکسازی آلودگی های نفتی کمک کرده و روند آنها تسریع میکنند.
گرانول جاذب مواد نفتی
این جاذب به آسانی قابل استفاده و بازیابی است. گرانول جاذب نفتی، ذرات منحصر به فردی است که برای همه روغن های چسبناک به ویژه روغن های سبک و متوسط کاربردی است.
هنگامی که این محصول به درستی استفاده گردد بسیار سریع و موثر خواهد بود. یکی از ویژگی های جالب گرانول جاذب، بازیافت راحت آن است.
4 مورد از روش های طبیعی پاکسازی آلودگی های نفتی
جمعآوری دستی نفت
حذف لکه های کوچک نفتی در مناطقی که از امکانات کافی برخوردار نیستند با روش دستی صورت میگیرد. در این روش جداسازی نفت سنگین نسبت به نفت سبک سریعتر انجام میشود.
حذف دستی به حذف روغن توسط انسان با استفاده از ابزارهای دستی مانند چنگک، بیل، تابه، جارو و غیره اشاره دارد. این به ویژه در سواحل نفتی با دسترسی محدود مفید است. هنگامی که روش های فوق یا ماشین آلات سنگین نمی توانند به مناطق آلوده به نفت برسند، حذف دستی تنها روش موجود است.
خدمه پاکسازی روغن را در سطل ها جمع آوری می کنند و قبل از اینکه برای دفع برود به مخازن بزرگتر منتقل می کنند.
علیرغم موارد استفاده محدود، حذف دستی برای تمیز کردن ساحل بسیار رایج و بسیار موثر است.
سوزاندن در محل
سوزاندن در محل یکی از روش های طبیعی پاکسازی آلودگی های نفتی است که شامل سوزاندن کنترل شده نفت در نزدیک یا محل وقوع آلودگی میباشد. در این روش نفت شناور روی سطح آب مشتعل شده تا کامل بسوزد. میتواند منجر به حذف فعالانهی 98 درصد نشت شود که بیشتر از عمده روشهای نامبردهی دیگر است.
از محدودیت های این روش این است که این رویه روی نشتهای نسبتا تازه قبل از اینکه بتوانند در سطح وسیعتری شیوع پیدا کنند و ضخامت خود را از دست بدهند عمل میکند. حداقل تمرکز(ضخامت) لیزری ایجاد شده روی آب برای سوزاندن نفت در محل 3 میلیمتر باشد. شعلهور شدن لایه ای که به اندازه کافی ضخیم نیست میتواند سخت (یا حتی تقریبا غیرممکن) باشد.
آشکارترین عیب این روش، تولید گاز های سمی و نفوذ آنها به آب و هوا است. انتشار دودهای سمی در حین سوختن خطرات زیست محیطی را به همراه دارد و نیاز به بررسی دقیق کیفیت هوا و اثرات بالقوه بر زندگی دریایی و پرندگان دارد.در نتیجه گاز های آزاد شده حاصل از احتراق میتوانند ضربه قابل توجهی به محیط زیست و حیات جانداران خصوصا اکوسیستم آبی وارد کنند.
استفاده از عامل پراکندگی (دیسپرسنت)
از دیگر روش های طبیعی پاکسازی آلودگی های نفتی استفاده از عوامل پراکندگی است. هنگامی که نتوان نفت سرریز شده را با بومها جمعآوری کرد، تنها گزینه پیش رو سرعت بخشی به تجزیه نفت است. عوامل پراکندگی مواد شیمیایی هستند که به کمک هواپیما ها یا قایقها روی آلایندهها اسپری میشوند که به تجزیه طبیعی اجزای نفت کمک میکنند.
دیسپرسنت یک نام کلی برای اکثر مواد شیمیایی است که برای جمع آوری لکه های نفتی استفاده میشوند. این مواد تشکیل قطرات کوچک نفتی پراکنده در لایه بالایی آب را سرعت میبخشد.
مواد دیسپرسنت شامل مواد فعال سطحی از جمله صابونها و مواد شوینده قابل حل در آب و نفت است. دیسپرسنت ها دارای دو جز اصلی سورفکتانت و حلال اند، سورفکتانت از یک بخش اولئوفیل با جاذبه نسبت به روغن و یک قسمت آبدوست با جاذبه نسبت به آب تشکیل شده است.
حلال، سورفکتانت را در سطح مشترک آب و روغن توزیع کرده و زمانی که کشش سطحی را کاهش دهد، قطرات کوچک روغن از لکه جدا میشوند. قطرات بزرگتر ممکن است به سطح برگرداند؛ اما بیشتر در حال تعلیق میمانند.
به طور کلی میتوان گفت این مواد باعث تسهیل اتصال شیمیایی نفت به آب با بیشتر کردن سطح مقطع هر مولکول میشوند. این مسئله حرکت نکردن لایه لغزنده روی سطح آب را تضمین و همچنین تجزیه آن به کمک میکروبها آسانتر مینماید.
این روش میتواند موثرانه برای نشت در سطوح وسیع کاربردی باشد. استفاده کردن از عوامل پراکندگی ممکن است منجر به ایجاد تاربال (حبابهای نفت خام که پس از شناور شدن روی سطح اقیانوس تغییر رنگ میدهند) شود. همچنان که نفت با آب ترکیب میشود با شن و پسماندهای زیستی حاضر درآب هم مخلوط میشود. در نتیجه باعث تشکیل تاربالهای بزرگ در سطح آب میشود که عمدتا هم به ساحل میرسند.
سمّیت عوامل پراکندگی میتواند موجودات دریایی خصوصا انواع غیر متحرک آنها مثل مرجانها و جلبکها را تحتتاثیر قرار دهند.
بازیافت نفتی
سادهترین راهکار حین مواجهه با یک نشت نفتی و عملیات پاکسازی آن، بهرهگیری از منابع طبیعت مانند خورشید، باد، میکروبهای داخل طبیعت و یا امواج است.
در بعضی موقعیتهای به خصوص که خطوط ساحلی بسیار دور یا خارج از دسترس هستند یا شرایطی که اثرات زیانبار محیط زیستی پاکسازی، بسیار بیشتر از فواید آن است از این روش استفاده میشود.
این یک روش نامطمئن و زمانبر است که نیاز به تحت نظر داشتن مداوم و دقیق دارد؛ بنابراین نباید با دست روی دست گذاشتن و هیچ کاری نکردن اشتباه گرفته شود.
یک عامل اساسی در پاکسازی آلودگی نفتی موقعیت مکانی وقوع نشت است. بسیاری از نشتهای نفتی در فاصلههای بسیار دوری از ساحل در دریا اتفاق میافتند و طبعا به حال خود گذاشته میشوند تا به طور طبیعی تجزیه شوند. با این حال هر چه که به ساحل نزدیکتر شوند، شروع به پرداختن و رسیدگی به وضعیت آن میکنیم.
این رسیدگی از یک قانون عمومی تبعیت میکند (تمامی فواصل از خطوط ساحلی اندازه گیری شدهاند):
200 مایل دریایی و بیشتر، هیچ روشی استفاده نمیشود مگر اینکه موقعیت بسیارحاد باشد.
از 20 تا 200 مایل دریایی، اسکیمرها و بومها میتوانند مورد استفاده قرار بگیرند.
از 20 تا 10 مایل دریایی عوامل پراکندگی به کار گرفته میشوند.
باید خاطر نشان کرد این موارد فقط قوانین عمومی هستند و با توجه به نوع نفت نشت شده و شرایط جوی غالب میتوانند متغیر باشند. هر آلودگی نفتی اتفاق افتاده با دیگری متفاوت است؛ پس هر کدام بر اساس مزیت خود ارزیابی میشوند.
بیشتر بخوانید: گواهینامه محصولات جاذب سبز سورا
شستشوی آب داغ با فشار بالا
یکی دیگر از روش های طبیعی پاکسازی آلودگی های نفتی شستشو یا آب داغ و فشار بالاست. برای سواحل سنگی که آثار نفت به درستی برطرف نشده، به خوبی کار میکند. بک جت آب داغ با فشار بالا قادر به تمیزکردن باقیمانده روغن به طور موثر است. برای این منظور از آب تازه یا دریا استفاده کنیم.
این روش شامل گرم کردن آب تا دمای بالا و پاشیدن آن با میله های پرفشار یا نازل برای تخلیه روغن به سطح آب است. پس از آن، روغن را می توان با استفاده از کفگیر یا جاذب برای دفع یا تصفیه جمع آوری کرد.این روش اغلب همراه با سایر تکنیک های تمیز کردن نشت نفت برای اطمینان از حذف کامل روغن از مناطق آسیب دیده استفاده می شود.
چنین نظافتی دارای عواقب جبران ناپذیری برای سلامت ساحل دارد، زیرا این روش شستشو در راستا پاکسازی آلودگی نفتی میتواند بر توانایی آینده ساحل برای ایجاد بستری مناسب جهت رشد پوشش گیاهی تاثیر گذارد. ممکن است سالها زمان لازم باشد تا ساحل به حالت اولیه خود برگردد. این تاثیر در سواحل سنگریزه بد تر از سواحل سنگی است.
سخن پایانی
با توجه به پیشرفت تکنولوژی روش های جدیدی برای پاکسازی محیط های آلوده شده توسط نفت، ارائه شده ولی همچنان استفاده از روش های طبیعی پاکسازی آلودگی های نفتی مرسوم است. استفاده از جاذب های نفتی به کاهش این آلودگی ها کمک به سزایی میکند. این جاذب ها با جذب نفت مانع گسترش آنها در سطح آب میشوند و آسیب های محیط زیستی را کاهش میدهند.
منابع:
یک پاسخ
محتوا روش های طبیعی پاکسازی آلودگی های نفتی واقعا جامع و کامل بود ممنون بابت انتشار محتوای پربار و با ذکر منبع