رعایت نکات ایمنی هنگام کار با مواد شیمیایی و مواد آزمایشگاهی به منظور حفظ سلامت افراد و کارکنان لازم و ضروری است. هنگام کار کردن با مواد شیمیایی خطراتی غیرقابل پیش بینی وجود دارد، اما می‌توان با رعایت نکات و دستورالعمل‌ها و استفاده از کیت خنثی کننده مواد شیمیایی، این خطرات را به حداقل کاهش داد. برای این کار نیاز است که افراد با این نوع خطرات آشنا باشد و آگاهی کافی داشته باشند. هنگام کار با مواد شیمیایی و تجهیزات آزمایشگاهی نیز باید در مورد طرز استفاده و نگهداری از آنها اطلاعات کافی داشته باشند.
نکات ایمنی در زمان کار با مواد شیمیایی آزمایشگاه:
اولین و بهترین نکته برای رعایت ایمنی و جلوگیری از بروز حوادث احتمالی پیشگیری است. قبل از انجام آزمایش باید خطرات احتمالی را شناخت و هنگام کار ایمنی را رعایت کرد.
باید در نظر داشت که تمام مواد شیمیایی موجود در آزمایشگاه می‌توانند خطرناک باشند به جز مواردی که اطمینان داریم بی خطر هستند. بهتر است تجهیزات در برابر مواد اسیدی و مواد خورنده مقاوم باشند. به عنوان مثال سکوبندی آزمایشگاه می‌تواند دارای روی از جنس ضد اسید باشند. همینطور مواد شیمیایی پرخطر در کمد مخصوص نگهداری مواد شیمیایی نگهداری شود و فقط افراد خاصی که آشنایی و اطلاعات کافی دارند بتوانند به آنها دسترسی داشته باشند.
تجهیزات لازم جهت پاکسازی ریزش‌های مواد شیمیایی:
کیت خنثی‌کننده مواد شیمیایی معمولاً برای کنترل و پاکسازی نشتی یا ریزش مواد شیمیایی خطرناک طراحی شده‌اند. محتویات این کیت‌ها بسته به نوع موادی که قرار است خنثی شوند (مانند اسیدها، قلیاها و یا مواد نفتی) متفاوت است.
رایج‌ترین اجزای این کیت خنثی کننده مواد شیمیایی عبارت‌اند از:
- مواد جاذب و خنثی‌کننده:
- پودر خنثی‌کننده اسید: برای خنثی کردن اسیدهای قوی.
- پودر خنثی‌کننده قلیا: برای خنثی کردن مواد قلیایی.
- جاذب‌های یونی یا آلی: برای جذب و کنترل مواد شیمیایی خاص.
- پد یا رول‌های جاذب: برای جمع‌آوری سریع نشتی مایعات.
- ابزار پاکسازی موجود در کیت خنثی کننده مواد شیمیایی:
- بیلچه‌های پلاستیکی یا فلزی برای جمع‌آوری مواد ریخته شده.
- جاروب‌های مقاوم در برابر مواد شیمیایی.
- دستکش‌های مقاوم به مواد شیمیایی.
- تجهیزات حفاظت فردی (PPE):
- عینک‌های محافظ برای محافظت از چشم‌ها.
- ماسک‌های ضدگاز یا فیلتر مخصوص برای جلوگیری از استنشاق بخارات مضر.
- دستکش‌های مقاوم در برابر اسید، قلیا یا سایر مواد شیمیایی.
- پیش‌بند یا لباس‌های ضد مواد شیمیایی.
- ظروف جمع‌آوری:
- کیسه‌ها یا ظرف‌های مخصوص دفع مواد آلوده.
- برچسب‌های هشدار برای مشخص کردن نوع مواد خطرناک.
- راهنمای استفاده:
- دفترچه یا برگه‌ای شامل دستورالعمل‌های استفاده از کیت.
- شماره تماس مراکز امدادی در شرایط اضطراری.
نحوه استفاده از کیت نشت مواد شیمیایی
نکته:
اگر در صنعت خاصی فعال هستید، ممکن است لازم باشد کیت را با توجه به نوع مواد شیمیایی که بیشتر استفاده می‌کنید، سفارشی‌سازی کنید. آیا به اطلاعات خاص‌تری برای کاربردهای خاصی نیاز دارید؟
کیت خنثی کننده مواد شیمیایی قلیایی (بازی) برای کنترل و پاکسازی نشتی یا ریزش مواد قلیایی طراحی شده است. این مواد قوی می‌توانند خطراتی برای پوست، چشم و تجهیزات ایجاد کنند و نیاز به خنثی‌کننده‌ای مناسب دارند.
محتویات اصلی این کیت‌ها معمولاً شامل موارد زیر است:
- مواد خنثی‌کننده قلیا:
مواد اصلی در این کیت‌ها برای خنثی کردن مواد بازی، معمولاً ترکیباتی با خاصیت اسیدی ملایم یا مواد جاذب خنثی هستند:
- اسید سیتریک (Citric Acid):
یکی از رایج‌ترین مواد برای خنثی کردن قلیاها.
واکنش کنترل‌شده‌ای ارائه می‌دهد و خطرات کمی دارد.
- اسید فسفریک (Phosphoric Acid):
برای مواد قلیایی قوی‌تر استفاده می‌شود.
- بی‌کربنات سدیم (جوش‌شیرین):
در برخی موارد، به عنوان یک خنثی‌کننده غیرخطرناک و جاذب مورد استفاده قرار می‌گیرد.
- مواد جاذب بی اثر
مانند سیلیکا ژل یا زئولیت برای جذب و مهار انتشار مواد بازی.
- ابزار و تجهیزات پاکسازی:
- پد، رول، جوراب و بالشتک‌های جاذب: برای جذب سریع مواد ریخته‌شده.
- پودرهای جاذب:
ترکیباتی که مواد قلیایی را جذب کرده و به راحتی جمع‌آوری می‌شوند.
- بیلچه و جاروب:
ابزارهای مقاوم در برابر مواد قلیایی برای جمع‌آوری باقی‌مانده.
- تجهیزات حفاظتی فردی (PPE):
- دستکش‌های مقاوم به قلیا:
از مواد مقاوم مانند نیتریل یا PVC.
- عینک ایمنی:
جهت جلوگیری از تماس مواد بازی با چشم.
- ماسک ضد گاز:
جهت جلوگیری از استنشاق بخارات مضر.
- ظروف جمع‌آوری و دفع:
- کیسه‌ها یا ظروف مقاوم در برابر مواد شیمیایی برای ذخیره‌سازی ایمن باقی‌مانده‌ها.
- برچسب‌های هشدار:
برای مشخص کردن نوع مواد آلوده.
- راهنما و دستورالعمل:
- دفترچه راهنما شامل مراحل استفاده از کیت، اصول ایمنی، و شماره تماس مراکز امدادی.
نکته مهم:
قبل از استفاده، باید نوع قلیا و شدت خطر آن را بشناسید. خنثی‌کننده‌های این کیت‌ها به گونه‌ای طراحی شده‌اند که واکنش ناگهانی یا گرمازایی ایجاد نکنند. استفاده از تجهیزات حفاظتی برای جلوگیری از آسیب‌های احتمالی ضروری است.
